üneş enerjisi sistemleri, çalışma prensiplerine göre iki ana gruba ayrılır: off-grid (şebekeden bağımsız) ve on-grid (şebeke bağlantılı) sistemler.
Bu iki sistem aynı temele (güneş panelleri + inverter) dayansa da enerji depolama, maliyet ve kullanım senaryoları açısından tamamen farklıdır.
Bu yazıda, off-grid ve on-grid sistemlerin farklarını, avantaj ve dezavantajlarını, hangi senaryoda hangisinin tercih edilmesi gerektiğini detaylı şekilde ele alacağız.
1. Temel Tanımlar — On-Grid ve Off-Grid Ne Demek?
On-Grid Sistem (Şebeke Bağlantılı)
On-grid sistemler, elektrik şebekesiyle entegre şekilde çalışır. Üretilen enerji önce binanın tüketimine yönlendirilir, fazla üretim ise şebekeye satılır.
Türkiye’de bu sistemler genellikle “Güneşten ürettiğini devlete sat” mantığıyla bilinir.
-
Şebekeden enerji çekebilir.
-
Akü kullanılmaz (veya sadece kısa süreli yedekleme için küçük UPS aküler bulunur).
-
Yatırım maliyeti düşüktür.
-
Elektrik kesintilerinde sistem çalışmaz (güvenlik gereği inverter kapanır).
Off-Grid Sistem (Şebekeden Bağımsız)
Off-grid sistemler, şebekeden tamamen bağımsızdır.
Enerji üretimi, depolama (batarya), şarj kontrolü ve inverter aracılığıyla tamamen özerk bir şekilde gerçekleşir.
-
Aküler enerji depolar.
-
Şebeke bağlantısı yoktur.
-
Kesintisiz enerji sağlar.
-
Başlangıç maliyeti yüksektir (akü maliyeti ve bakım ihtiyacı nedeniyle).
2. Ekipman Farkları
| Ekipman | On-Grid | Off-Grid |
|---|---|---|
| Güneş Paneli | ✅ | ✅ |
| Inverter Türü | On-grid inverter (şebeke senkron) | Off-grid inverter (veya hibrit inverter) |
| Akü | ❌ (genelde yok) | ✅ Zorunlu |
| Şebeke Bağlantısı | ✅ | ❌ |
| Şarj Kontrol Cihazı | ❌ (inverterde dahili) | ✅ (bağımsız veya hibrit) |
Ek bilgi: Günümüzde hibrit inverterler, hem on-grid hem off-grid modda çalışabiliyor.
Bu sayede hem şebeke desteği alınabiliyor hem de enerji kesintilerinde akü devreye giriyor.
(LINK: “Hibrit Güneş Enerjisi Sistemleri Nedir?” — sonraki yazılarda detaylandırılacak.)
3. Maliyet ve Yatırım Geri Dönüş Süresi
-
On-grid sistemler: Akü kullanılmadığı için yatırım maliyeti düşüktür. Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla konut tipi 5 kW on-grid sistemin kurulum maliyeti ortalama 100.000 – 130.000 TL civarındadır.
Geri dönüş süresi ortalama 4–6 yıl arasındadır. -
Off-grid sistemler: Akü ve şarj kontrol cihazı maliyeti nedeniyle %40–60 oranında daha pahalıdır.
Geri dönüş süresi genellikle 8–10 yıl aralığındadır.
Sonuç: Şebekenin bulunduğu bölgelerde on-grid, şebekenin olmadığı kırsal alanlarda off-grid sistem ekonomik olarak daha mantıklıdır.
(LINK: “Ev Tipi Güneş Enerjisi Sistemleri Nasıl Kurulur? (Maliyet ve Getiri Analizi)” — uygun bağlantı.)
4. Enerji Kesintisi ve Güvenilirlik
-
On-grid sistemler, elektrik kesintisi olduğunda çalışmaz; çünkü inverter, şebekeye enerji basmaması için otomatik olarak kapanır.
-
Off-grid sistemler ise tam tersi, aküler sayesinde kesintisiz güç sağlar.
Örnek: Yazlık ev, karavan, bağ evi veya şebekeden uzak işletmeler için off-grid sistem ideal çözümdür.
5. Enerji Depolama: Akü Seçimi ve Kapasite
Off-grid sistemlerde akü, sistemin kalbidir.
Kapasite doğru hesaplanmazsa sistemin performansı düşer.
Kullanılan akü tipleri:
-
Lityum aküler: Yüksek verim, uzun ömür, az bakım (ama pahalı).
-
Jel / AGM aküler: Düşük maliyetli, orta ömürlü (5–8 yıl civarı).
-
(LINK: “Lityum ve Jel Aküler Arasındaki Farklar” — ileride yazılacak bağlantı buraya eklenecek.)
6. Yasal Süreçler ve Teşvikler
-
On-grid sistemler: EPDK ve TEDAŞ tarafından lisanssız üretim kapsamında düzenlenir.
10 kW altı konut tipi sistemler için kurulum ve bağlantı süreçleri kolaylaştırılmıştır. -
Off-grid sistemler: Şebekeden bağımsız olduğu için izin veya onay gerekmez.
Not: Eğer ileride fazla üretimi şebekeye satmayı düşünüyorsan, başlangıçta on-grid kurulum yapmak uzun vadede avantaj sağlar.
7. Kullanım Senaryoları — Hangi Sistem Sizin İçin Uygun?
| Kullanım Alanı | Önerilen Sistem |
|---|---|
| Şebeke olan konut / işyeri | On-Grid |
| Dağ evi / yazlık / karavan | Off-Grid |
| Kesintisiz enerji isteyen ofis / veri merkezi | Hibrit |
| Tarımsal sulama (şebeke yoksa) | Off-Grid |
8. Avantaj ve Dezavantaj Özeti
| Başlık | On-Grid | Off-Grid |
|---|---|---|
| Başlangıç Maliyeti | Daha düşük | Daha yüksek |
| Akü Gerekliliği | Yok | Zorunlu |
| Kesintisiz Enerji | Yok | Var |
| Geri Dönüş Süresi | Kısa | Uzun |
| Yasal Süreç | Gerekli | Yok |
| Şebeke Bağımlılığı | Var | Yok |
Grafen Enerji’den Not:
On-grid mi, off-grid mi karar vermek; yalnızca bütçe değil, yaşam tarzı ve enerji ihtiyacınızla da ilgilidir.
Grafen Enerji olarak ihtiyacınıza göre sistem tasarımı yapıyor, en uygun inverter ve batarya kombinasyonlarını öneriyoruz.


Kısa Kısa Soru Cevaplar (SSS)
Hayır. Off-grid sistemler şebekeye bağlı olmadığı için fazla enerjiyi satamazsınız. Enerji akülerde depolanır.
Güvenlik sebebiyle inverterler “anti-islanding” özelliğine sahiptir; şebeke gittiğinde enerji vermeyi durdururlar.
Evet, akülerde gündüz depolanan enerjiyle gece boyunca elektrik sağlanır.



