Lisanssız GES Nedir? | Solar Enerji Temelleri & Mevzuat Rehberi

Elektrik fiyatlarının sürekli artışı, çevre duyarlılığı ve enerji güvenliği beklentisiyle “kendin üret, senin enerjin olsun” fikri daha da popüler hale geliyor. Bu düşüncenin pratiğe dönüştüğü modellerden biri de lisanssız Güneş Enerji Santrali (GES) çözümüdür. Peki nedir, kimler için uygundur, avantaj ve dezavantajları nelerdir? Adım adım derinlemesine inceleyelim.

1. Lisanssız GES Modeli: Temel Prensipler

• Tanım: Lisanssız GES, tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını karşılamak üzere, lisans alma yükümlülüğü olmadan kurulabilen küçük ölçekli güneş santralleridir.

• Yasal Dayanak: Bu sistemler, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında yürütülür. Gerçek veya tüzel kişiler, şirket kurma zorunluluğu olmadan üretim yapabilirler.

• Amaç: Enerji arz güvenliğini artırmak, dağıtım kayıplarını azaltmak ve bireyleri enerji üretimine dahil etmek.

2. Lisanssız GES Kimler İçin Uygun?

Bu kriterlere uyarsan lisanssız GES senin için devreye girebilir.

3. Lisanssız GES’in Özellikleri

• Öz-Tüketim Modeli: Üretilen enerji, öncelikle senin tesisinde kullanılacak. Fazlası şebekeye verilebilir. Enerji Bakanlığı

• Mahsuplaşma: Tüketim ile üretimin dengelenmesi. Şebekeye verilen fazla enerji, belirlenmiş kriterlerle mahsuplaştırılır.

• YEKDEM Desteği: Lisanssız GES’ler 10 yıl süreyle YEKDEM kapsamına alınabilir; şebekeye verilen enerji bu destekle değerlendirilir. Enerji Bakanlığı

4. Avantajları & Sınırlamaları

Avantajları

• Enerji maliyetlerinin ciddi oranda azalması

• Elektrik fiyat dalgalanmalarından etkilenmeme

• Karbon ayak izinin düşürülmesi, çevreci üretim

• Fazla enerji şebekeye vererek ekstra gelir imkânı

Dezavantajları

• Güç sınırları: büyük ölçekli üretim için yetersiz

• Başlangıç maliyeti yüksek olabilir

• Mevzuat değişikliği riski

• Bağlantı izin, teknik uygunluk süreçleri karmaşık olabilir

5. Mevzuat & Yönetmelikler

• Yönetmelik Hükümleri: Lisanssız üretim Yönetmeliği, tüketiciler ile üreticileri eşitleyen kurallar koyar.

• Yasal Değişiklikler: Örneğin, 2022’de yapılan değişikliklerle bazı sanayi/işletmeler, anlaşma gücünün iki katına kadar lisanssız sistem kurma avantajı kazandı.

• Bağlantı Anlaşması: Dağıtım şirketi ile üretim tesisinin bağlantısı için özel sözleşmeler gerekir.

• Arsa & Arazi Kriterleri: Tarım arazisi, orman, özel koruma alanları gibi sahalarda ek izin gereksinimleri olabilir. Kalkınma Kütüphanesi+1

6. Kurulum Süreci Adım Adım

1. Keşif & Yer Seçimi: Güneş ışınım analizi, gölge kontrolü, çatı / alan uygunluğu tespiti.

2. Projelendirme ve Simülasyon: Panel sayısı, inverter seçimi, üretim tahmini.

3. Bağlantı Başvurusu: Dağıtım şirketine teknik başvuru, bağlantı anlaşması.

4. Kurulum ve Montaj: Panel, inverter, kablolama ve altyapı kurulumu.

5. Devreye Alma: Testler, sayaç bağlantısı, sistemin şebekeye senkronize edilmesi.

6. İşletme & Bakım: Periyodik bakım, performans takibi, arıza onarımları.

7. Uygulama & Örnek Senaryo

Örneğin İzmir’de 30 kW’lık lisanssız GES kurulumu düşünelim:

• Yıllık üretim yaklaşık 40,000-45,000 kWh

• Elektrik maliyeti tasarrufu + gübre desteği ile yatırım 6–7 yıl içinde amorti

• 10 yıl YEKDEM garantisi ile gelir stabilitesi sağlanır

Grafen Enerjiden Not :

Lisanssız GES, hem bireyler hem KOBİ’ler için “küçük adımla büyük kazanç” fırsatıdır. Ancak teknik şartlar, mevzuata uyum ve doğru kurulum planlaması olmazsa beklenen verim alınamaz.
Grafen Enerji olarak, senin için uygun analiz, maliyet-fayda simülasyonları ve proje çözümleriyle süreci kolaylaştırıyoruz.